تسمه تایم که میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ متصل میکند تا چهار عمل اصلی موتور یعنی مکش، تراکم،انفجار و تخلیه انجام دهد اگر تسمه تایم به موقع تعویض نشود
کار تسمه تایمینگ چیست؟
تسمه تایم که در قسمت داخلی خود دارای دندانه های عاج دار است، توسط پولی دندانه دار به سر میل لنگ اتصال پیدا کرده و باعث گردش پولی دندانه دار میل بادامک در قسمت سر سیلندر موتور خودرو می شود و گردش میل بادامک باعث بالا و پایین رفتن سوپاپها در زمان معینی که ،نیاز است به محفظه احتراق موتور سوخت و هوا وارد شود و یا دود خارج گردد. به این زمان معین و مشخص تایمینگ میگویند.
در خودروهای مدل قدیمی از زنجیری شبیه به زنجیر دوچرخه ولی بصورت چند قلو برای گرداندن میل بادامک استفاده میکردند. چرخ دنده و زنجیر باعث ایجاد سر و صدا و وزن در موتور خودرو می شدند. اما در خودروهای جدید که دارای موتور های با تراکم بالا میباشند و معمولا سر پیستون صاف هستند برای افزایش قدرت و کاهش مصرف سوخت از تسمه تایم استفاده می کنند که در صورت خرابی دندانه ها و یا بریدن تسمه تایم، میل بادامک اصطلاحا از تایم افتاده و سوپاپهایی که نابهنگام باز شده و پایین آمده اند با سطح بالای پیستون برخورد میکنند. و باعث خرابی پیستون و کج شدن سوپاپها و یا خرابی سیلندر و سرسیلندر و شاتونها موتور خودرو خواهد شد در این وضعیت موتور خاموش شده و تا تعمیر کلی و نصب تسمه تایم جدید روشن نمیشود.
چه عواملی که باعث پارگی تسمه تایم و یا خروج موتور خودرو از تایمینگ میشوند:
۱- استفاده زیاد از دورهای بالای موتور خودرو بخصوص در دورهای بیش از چهار هزار دور در دقيقه و انجام شتابگیری ناگهانی مثبت یا به اصطلاح تیک آف و یا کاهش شتاب ناگهانی منفی با استفاده از موتور یا به اصطلاح معکوس کشیدن.
۲- عدم استفاده از دنده متناسب با قدرت و سرعت خودرو، اصطلاحا دنده مرده هنگام رانندگی در سربالایی و موانع ، باعث فشار نا متعارف بر روی سوپاپهای موتور و در نتیجه مقاومت میل بادامک برای گردش روان توسط تسمه تایم می شود.
۳- خرابی بلبرینگ هرزگرد تسمه سفت کن و گیرپاژ کردن آن ،باعث پارگی و کشیدگی یا رد کردن و بریدن دندانه تسمه تایم خواهد شد. معمولا کار کرد زیاد و یا سفت بودن زیاد تسمه تایم عامل خرابی هرزگرد میشود، تسمه تایم باید بین ۲ الی ۳ میلیمتر قابلیت انعطاف داشته باشد. و با با دستگاه مخصوص سفتی آن تنظیم شود.
۴- نصب تسمه تایم بی کیفیت و تقلبی که توان تحمل فشار و کار زیاد را ندارد. ( تسمه نو در سطح بیرونی و داخلی بر اثر تا کردن برای آزمایش نبایستی ترک و شستگی دیده شود. و یا الیافی از آن در حال جدا شدن باشد و یا حتی یکی از دندانه های آن مشکل داشته باشد. تسمه هایی که بشکل تا خورده نگهداری شده اند و یا اشیاء دیگری روی آنها گذاشته شده اند. دچار مشکل خواهند شد.)
۵- روغن ریزی سر میل لنگ و چرب شدن تسمه تایم.
۶- عدم استفاده از خودرو بمدت طولانی
(ضمنا تا رفع مشکل کامل تسمه تایم باید از استارت زدن بیهوده موتور خودرو ، برای جلوگیری از آسیب بیشتر پرهیز کرد (
آسیبهای ناشی از رد کردن و یا جدا شدن دندانه های تسمه تایم :
اگر موتور روشن باشد یا خودرو در حال حرکت باشد و تسمه تایم یک دنده رد کند یا دچار پارگی شود و راننده سریعا ، دنده خودرو را در وضعیت دنده خلاص قرار ندهد. چون میل لنگ موتور در حال گردش بر اثر حرکت چرخها میباشد باعث بالا آمدن پیستون میگردد ، در این وضعیت سر پیستون به ته سوپاپهایی که پائین مانده اند، برخورد میکند و موجب آسیب به سوپاپ و پیستون و یا سایر اجزاء موتور خودرو می شود. بنابراین تعویض بموقع تسمه تایم، باعث جلوگیری از آسیب به موتور خودرو میگردد. هنگام تهیه تسمه تایم نو، به جنس آن از نظر کیفیت و استحکام دندانه ها، به علت حساسیت ، حتما توجه کنید و نگذارید مکانیک هر نوع تسمه تایم نامرغوبی را نصب نماید.
زمان تعویض تسمه تایم:
زمان تعویض تسمه تایم از 60 هزار کیلومتر ( رانندگی با شتابهای منفی و مثبت زیاد و با دور موتور بالا ، دنده مرده ، ایستایی و عدم کارکرد خودرو به مدت طولانی ، گذشت زمان زیاد حدود سه سال از آخرین نصب و تعویض تسمه تایم ، صدا دار شدن بلبرینگ تسمه سفت کن ، روغن ریزی سر میل لنگ ، تسمه نامرغوب و بی کیفیت، تسمه تایم بیش از حد سفت ) و تا 80 هزار کیلومتر ( رانندگی ملایم و پیوسته و با دور موتور متوسط و گذشت زمان حدود دو سال) متغییر میباشد .